Badana czynność uczniów

Poziomy wymagań

K

P

R

D

W

1. U PROGU CZASÓW NOWOŻYTNYCH

1. Wiadomości

A

• pamięta datę: 1492

• pamięta daty: 1519-1522, 1517, 1569

• pamięta daty: 1525, 1572

• zna postaci: Krzysztof Kolumb, Ferdynand Magellan, Amerigo Vespucci, Leonardo da Vinci, Marcin Luter, Zygmunt Stary, Zygmunt August, Bona Sforza, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Mikołaj Kopernik

• zna postaci: Vasco da Gama, Michał Anioł, Rafael Santi, Jan Kalwin, Henryk VIII

• zna postaci: Jan Zamoyski, Bernardo Morando, Henryk Walezy, Stefan Batory

■

■

■

■

■

■

B

• rozumie pojęcia: kompas, busola, karawela, kolonia, humanizm, renesans, reformacja, tolerancja, szlachta

• rozumie pojęcia: Nowy i Stary Świat, protestantyzm, heretyk, arras, przywilej, magnateria, stan

• rozumie pojęcia: ekumenizm, mecenas, sejm walny, demokracja szlachecka, indeks ksiąg zakazanych, Rzeczpospolita Obojga Narodów

• wymienia przyczyny i skutki odkryć geograficznych

• wyjaśnia, dlaczego Marcin Luter wystąpił przeciwko Kościołowi katolickiemu

• omawia wkład ostatnich Jagiellonów w rozwój kultury

• omawia wpływ przywilejów na umocnienie szlachty w państwie

■

■

■

■

■

■

■

II.Umiejętności

C

• umie przedstawić przebieg najważniejszych wypraw odkrywczych

• umieszcza postaci i wydarzenia na osi czasu

• określa, na czym polegały zmiany w życiu ludzi w epoce renesansu

• porównuje poglądy humanistów i myślicieli średniowiecza

• wskazuje skutki reformacji i próby przywrócenia jedności chrześcijan

• wyjaśnia twierdzenie „Polska państwem bez stosów"

• wskazuje granicę Polski w XVI w.

• dostrzega rolę wybitnych twórców nie tylko w kontekście kultury polskiej, ale także europejskiej

• przedstawia pozycję stanów w Polsce szlacheckiej

• opowiada o roli regionu w Rzeczpospolitej w wymienionym okresie

• korzysta z różnorodnych źródeł historycznych

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

I. Wiadomości

A

• pamięta daty: 1596, 1655-1660, 1683

• pamięta datę: 1605

• pamięta datę: 1648

• zna postaci: Stefan Czamiecki, Jan III Sobieski

• zna postaci: Galileusz, Newton, Jan Sebastian Bach, Stefan Batory

• zna postaci: Kartezjusz, przeor Augustyn Kordecki

• zna postaci: Stanisław Żółkiewski, Jan Karol Chodkiewicz, Bohdan Chmielnicki

■

■

■

■

■

■

■

B

• rozumie pojęcie: barok

• rozumie pojęcia: opera, husaria, potop szwedzki

• rozumie pojęcia: piechota wybraniecka, odsiecz

• rozumie pojęcia: empiryzm, racjonalizm, pospolite rusze nie, sarmatyzm, żupan, kontusz

• wymienia przyczyny wojen z sąsiadami

• omawia wpływ wojen na sytuację polityczno-gospodarczą Polski w XVII w.

• charakteryzuje wpływ sztuki baroku na ożywienie uczuć religijnych

• wyjaśnia wpływ odkryć i wynalazków na poszerzenie wiedzy człowieka o świecie

• wskazuje kontrasty życia codziennego doby baroku

■

■

■

■

■

■

■

■

■

II.Umiejętności

C

• analizuje źródła ikonograficzne i omawia cechy architektury i sztuki barokowej

• wskazuje zabytki barokowe w regionie

• porównuje i wskazuje różnice w budowlach barokowych i renesansowych

• wskazuje na mapie państwa, z którymi prowadziliśmy wojny w XVII w.

• wskazuje na mapie miejsca bitew

• wskazuje na mapie i omawia zmiany granic Polski w wyniku wojen w XVII w.

• potrafi umieścić na osi czasu daty najważniejszych bitew w XVII w.

• potrafi opowiedzieć o walkach, w czasie powstania Chmielnickiego i potopu szwedzkiego, związanych z regionem

• potrafi rozpoznać strój szlachecki

• potrafi opisać strój szlachecki

• potrafi sporządzić biogram wybranego dowódcy polskiego z XVI-XVII w.

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

1. Wiadomości

A

• pamięta daty: 1772, 1793, 1795

• pamięta daty: 1788-1792, 1794

• pamięta daty: 4 lipca 1776, 14 lipca 1789

• zna postaci: Tadeusz Kościuszko, Stanisław August Poniatowski

• zna postaci: Monteskiusz, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski, Tadeusz Rejtan, Katarzyna II

• zna postaci: Wolter, Mozart, Beethoven, Waszyngton, Jan Kiliński, Bartosz Głowacki

• zna postaci: Kazimierz Pułaski, Beniamin Franklin

■

■

■

■

■

■

■

B

• rozumie pojęcia: trójpodział władzy, konstytucja, liberum veto

• rozumie pojęcia: Komisja Edukacji Narodowej, insurekcja, encyklopedyści, absolutyzm, kosynierzy

• rozumie pojęcia: oświecenie, rewolucja, płodozmian

• omawia wpływ odkryć i wynalazków na poszerzenie wiedzy człowieka o świecie

• wyjaśnia, na czym opierał się trójpodział władzy Monteskiusza

• omawia przyczyny i skutki rewolucji francuskiej

• omawia przyczyny i skutki wojen o niepodległość kolonii angielskich

• omawia rolę króla w rozwoju oświaty i kultury w XVIII w. w Polsce

• dostrzega istotę reform proponowanych przez twórców Konstytucji 3 maja

• dostrzega przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego

• dostrzega przyczyny upadku Rzeczpospolitej

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

II.Umiejętności

C D

• potrafi wskazać na mapie Stany Zjednoczone i Francję

• potrafi wskazać na mapie etapy rozbiorów Polski

• na podstawie różnych źródeł informacji uzupełnia wiedzę o wybitnych przedstawicielach epoki

• potrafi ocenić wpływ idei oświecenia na ustrój współczes nych państw

• potrafi opowiedzieć o obiadach czwartkowych, analizując tekst źródłowy

• potrafi dostrzec znaczenie konstytucji majowej dla państwa polskiego

• potrafi umieścić na osi czasu najważniejsze wydarzenia XVIII w.

• potrafi wskazać wkład Polaków w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych

• umie uporządkować wydarzenia z dziejów regionu i połą czyć je z wydarzeniami z dziejów Polski i Europy

■ ■

■

■

■

■

■

■

■

A

• pamięta datę: 1797

• pamięta daty: 29 listopada 1830, 1830-1831, 1863

• pamięta daty: 1807, 1809, 1848

• pamięta datę: 1846

• zna postaci: Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki

• zna postaci: Maria Skłodowska-Curie, Napoleon, książę Józef Poniatowski, polscy twórcy kultury romantyzmu i okresu pozytywizmu

• zna postaci: Pasteur, Bell, Edison, Roentgen, Watt, Józef Bem, Drzymała

■

■

■

■

■

■

■

I. Wiadomości

B

• rozumie pojęcia: fabryka, germanizacja, rusyfikacja, powstanie, Legiony Polskie

• rozumie pojęcia: rewolucja przemysłowa, uwłaszczenie, równouprawnienie, emigracja, zsyłka

• rozumie pojęcia: burżuazja, proletariat, urbanizacja, Wiosna Ludów, autonomia, rugi pruskie

• rozumie pojęcie: praca organiczna

• omawia główne przyczyny wybuchu rewolucji przemysłowej i skutki

• omawia główne przyczyny Wiosny Ludów

• wie, jakich praw i dlaczego domagało się społeczeństwo XIX w.

• omawia wpływ osiągnięć naukowo-technicznych na warunki życia ludzi

• wie, z czego wynikały różnice w rozwoju gospodarczym poszczególnych zaborów

• wie, dlaczego Polacy podejmowali walkę o wolność i zachowanie polskości w XIX w.

• wie, jakie konsekwencje ze strony zaborców ponosili Polacy w wyniku powstań

• rozumie znaczenie hasła „za naszą i waszą wolność"

• wie, w jaki sposób zaborcy realizowali politykę wynarada wiania Polaków

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

II.Umiejętności

C D

• wskazuje na mapie granice Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego

• wskazuje na mapie państwa biorące udział w Wiośnie Ludów

• wskazuje na mapie obszary objęte polskimi powstaniami narodowymi

• na osi czasu umieszcza wyżej wymienione wydarzenia

• wskazuje na mapie państwa, w których nastąpił rozwój przemysłu

• przedstawia zmiany, jakie nastąpiły na wsi polskiej po przejściu z trójpolówki na płodozmian

• opowiada o zmianach w wyglądzie miast w XIX w. w wyniku rozwoju przemysłu

• opowiada, jak warunki życia ludzi zmieniają się w wyniku rozwoju cywilizacji

• wykonuje słownik wynalazków, które uczyniły życie ludzi wygodniejszym

• porównuje warunki życia w poszczególnych zaborach

• uzasadnia, dlaczego Kraków był centrum kultury polskiej w XIX w.

• określa, pod jakim zaborem znajdowała się miejscowość,

w której mieszka

• analizuje przyczyny klęsk powstań narodowych

• łączy historię najbliższej okolicy z polskimi powstaniami narodowymi

• ocenia zasługi twórców kultury w umacnianiu polskości

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

1

K

P

R

D

W

1. Wiadomości

A

• pamięta daty: 1914, 11 XI 1918, 15 VIII 1920,

1 września 1939, 171X1939, 8 V 1945

• pamięta daty: 1917, 1919-1921, 1 VIII 1944, 1981, 1989

• pamięta daty: 1922, 1933, 6 IX 1945, 1956, 1968, 1980

• pamięta daty: 1949, 1955

• zna postaci: Józef Pilsudski, Hitler, Stalin, Lech Wałęsa,

Jan Paweł II

• zna postaci: Lenin, Roman Dmowski, Ignacy Paderewski, Władysław Sikorski

• zna postaci: Benito Mussolini, Tadeusz Mazowiecki, Michaił Gorbaczow

■

■

■

■

■

■

■

B

• rozumie pojęcia: dyktatura, obóz koncentracyjny, okupant

• rozumie pojęcia: ententa, państwa centralne, komunizm

faszyzm, koalicja antyhitlerowska, bomba atomowa, NATO,

Układ Warszawski

• rozumie pojęcia: bolszewicy, plebiscyt, nazizm, stalinizm, żelazna kurtyna

• rozumie pojęcia: swastyka, zimna wojna

• rozumie pojęcie: Generalna Gubernia

• wymienia przyczyny wybuchu I wojny światowej i jej skutki

• omawia, na jakich zasadach opierał się ustrój wprowadzony

w Rosji w 1917 r.

• wyjaśnia znaczenie działalności i walk Polaków dla odzyskania niepodległości

• wyjaśnia, dlaczego 11 XI i 15 VIII są obchodzone jako święta państwowe

• omawia różnice między państwem demokratycznym a totalitarnym

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

• omawia niebezpieczeństwa wynikające z poglądów skrajnie nacjonalistycznych

• wyjaśnia zagrożenie dla Polski wynikające z polityki ZSRR i Niemiec

• wyjaśnia przyczyny wybuchu II wojny światowej

• wyjaśnia przyczyny wybuchu powstania warszawskiego

• wyjaśnia skutki II wojny światowej

• wyjaśnia, dlaczego doszło do podziału Europy po II wojnie światowej

• wskazuje zagrożenia wynikające z wyścigu zbrojeń

• wyjaśnia, dlaczego w Polsce wielokrotnie dochodziło do wystąpień przeciwko władzy

• wyjaśnia, na czym polegało przełomowe znaczenie wydarzeń z 1989 r.

■

■

■

■

■

■

■

■

■

II.Umiejętności

C

• potrafi zaznaczyć na osi czasu daty wyżej wymienionych wydarzeń

• wskazuje na mapie państwa biorące udział w I i II wojnie światowej

• wskazuje na mapie granice Polski po I i II wojnie światowej

• wykonuje mapkę miejsc pamięci narodowej związanych z walką i męczeństwem Polaków w II wojnie światowej

• sporządza kalendarium II wojny światowej z uwzględnieniem udziału Polaków w walkach na frontach II wojny światowej

• omawia formy terroru stosowane przez okupantów na ziemiach polskich

• podaje przykłady wrogości między ZSRR i USA

• przedstawia wybrane przykłady z życia państw komunistycznych

• wskazuje na mapie państwa demokracji ludowej

• wskazuje na mapie państwa, w których obalono komunizm i państwa powstałe po upadku komunizmu

■

■

■

■

■

■

■

■

■

■

1

K

P

R

D

W

I. Wiadomości.

A

• pamięta datę: 1969

• pamięta daty: 1918-1939, 20-lecie międzywojenne

• zna postaci: polskich noblistów, prezydentów Polski

• zna przedstawicieli okresu międzywojennego, okresu wojny i okupacji, okresu powojennego

• zna polskich sportowców (medalistów, olimpijczyków)

■

■

■

■

■

B

• rozumie pojęcia: analfabetyzm, bezrobocie, PRL

• rozumie pojęcia: mniejszość narodowa, broń masowej zagłady, cenzura

• rozumie pojęcia: COP, Liga Narodów, penicylina

• omawia wpływ powszechnego nauczania na zmniejszenie analfabetyzmu

• omawia znaczenie reform dla odrodzonego państwa

• omawia wkład Polaków w odbudowę zniszczonego kraju

• rozumie, że postęp techniczny może szkodzić i służyć człowiekowi

■

■

■

■

■

■

■

II.Umiejętności

C

• umie pokazać na mapie ziemie zamieszkiwane przez mniejszości narodowe

• umie wykonać wykres przedstawiający skład procentowy mniejszości narodowych

• potrafi, na podstawie zebranego materiału, scharakteryzować przemiany w życiu codziennym dotyczące omawianego okresu

• potrafi sporządzić biogram wybranej postaci omawianego okresu

• dostrzega dodatnie i ujemne strony życia codziennego w Polsce Ludowej

• odszukuje i wskazuje „ślady Polski Ludowej" w lokalnym środowisku

■

■

■

■

■

■

I. Wiadomości

A

• pamięta daty: 1997, 1999

B

• rozumie pojęcia: obywatel, gmina, wójt, burmistrz, prezy dent, radny

• rozumie pojęcia: województwo, powiat, samorząd terytorial ny, Unia Europejska

• rozumie pojęcia: euro, ONZ

• rozumie, na czym polegają kompetencje lokalnych instytucji władzy

• rozumie, dlaczego należy okazywać szacunek symbolom narodowym

• rozumie istotę zmian w gospodarce polskiej po 1989 roku

• rozumie główne cele i zadania Unii Europejskiej

• rozumie, dlaczego organizacje i wybitne jednostki działają w obronie praw człowieka

• rozumie, co to znaczy być członkiem lokalnej społeczności

■

■

■

■

■

■

■

■

■

| II.Umiejętności

C

• umie, na podstawie tekstu konstytucji, opowiedzieć o prawach i obowiązkach obywatela

• umie określić administracyjne położenie swojej miejscowości

• potrafi określić korzyści wynikające z przystąpienia Polski do NATO i Unii Europejskiej

• potrafi wskazać na mapie siedzibę i państwa należące do Unii Europejskiej

• potrafi wskazać na mapie państwa kandydujące do Unii Europejskiej

• określa swoje prawa i obowiązki

■

■

■

■

■

■